W związku z toczoną dyskusją w sprawie bezpłatnych biletów autobusowych dla uczniów – mieszkańców naszej Gminy, wyjaśniam co następuje.
Przez ostatnie 2 lata najpierw finansowaliśmy w całości, a później współfinansowaliśmy w połowie koszty biletów wszystkim uczniom szkół ponadpodstawowych, bez względu na położenie placówek. Od początku wiadomo było jednak, że jeśli chodzi o uczniów zamieszkałych na terenie Gminy, dojeżdżających do szkół położonych w strefie A (a więc głównie w mieście Poznaniu), to będzie to działanie ściśle związane z bieżącą sytuacją finansową Gminy.
Z tego powodu uchwały Rady Gminy w tym zakresie podejmowane były nie bezterminowo, a jedynie na konkretny rok szkolny. Ze względu na wielkość uprawnionej populacji i miejsce zamieszkania uczniów wpływające na ceny biletów, sfinansowanie kosztu dojazdów do m. Poznania to bardzo drogie przedsięwzięcie, nieporównywalne ze środkami potrzebnymi na zakup biletów dla uczniów uczęszczających do szkół na terenie Gminy.
Oprócz Gminy Tarnowo Podgórne żaden z samorządów – ani w Powiecie Poznańskim, ani spośród tych zrzeszonych w ZTM Poznań – się tego nie podjął. Uczniów, naszych mieszkańców dojeżdżających do szkół w Poznaniu w uprawnionych rocznikach mamy wg danych demograficznych na dzień 31.08.2022 r. aż 2422 (i to wyłącznie tych zameldowanych do lat 20, bo są jeszcze zamieszkali, ale niezameldowani, których prawo lokalne zabrania wykluczać z przedmiotowego przywileju). Zważywszy na rozkład zamieszkania populacji tych uczniów w Gminie w poszczególnych strefach i związany z tym różny koszt biletu autobusowego na rok szkolny (strefa ABC 707,00 zł strefa AB 520,70 zł) oszacowaliśmy, że potrzeba w budżecie gminy prawie 1,45 mln zł na kupno biletów dla takich uczniów na rok szkolny 2022/2023.
Jeśli środki gminne miałyby pokrywać, tak jak w roku ubiegłym, połowę kosztów dojazdu uczniów do i z Poznania, to i tak potrzeba na taki cel między 700 a 800 tys. zł. To że w tym roku kupujemy bilety jedynie dla mieszkańców, którzy są uczniami miejscowych szkół, wynika tylko i wyłącznie z tego, że poziom wydatków, jakie trzeba ponieść na bilety dla tej grupy uczniów z budżetu Gminy, nie był szczególnie wysoki, a już na pewno marginalny w zestawieniu z wymienionymi wyżej kosztami biletów dla uczniów szkół dojeżdżających do Poznania. Np. na rok szkolny 2021/2022 zakupiliśmy jedynie 116 biletów uczniom z LO i ZST (mieszkającym w Gminie) za 34,5 tys. zł. (na strefę B+C).
Kwestię zakupu biletów dla uczniów szkół położonych w Poznaniu uznano w tym roku za przekraczającą możliwości wspólnoty, głównie z tego względu, że rządzący obniżając progi podatkowe, de facto zabrali samorządom dochody idące w miliony. Pozostawienie podatnikom większych środków na domowe wydatki wg oficjalnej interpretacji miało spowodować racjonalniejsze ich wydawanie na m.in. „takie” cele. Poza tym lawinowy wzrost kosztów dotyka oprócz gospodarstw domowych także samorządy, każąc im ograniczać wydatki. Wspomnieć należy też, że uczniom i studentom posiadającym Kartę Dużej Rodziny kupujemy co roku bilety autobusowe. W tym roku wydamy na to około 200 tys. zł. W tej grupie jest wielu uczniów szkół ponadpodstawowych. Nabywamy też bilety specjalne dla wszystkich uczniów szkół podstawowych (w tym roku za ok. 150 tys. zł).
Należy dodać, że dochody z biletów pokrywają ok. 30% kosztów komunikacji. Pozostała część jest dopłacana z budżetu Gminy Tarnowo Podgórne i w tym roku stanowi kwotę 11 mln złotych. Natomiast już wiemy, że do tych samych usług w przyszłym roku trzeba będzie dopłacić co najmniej 20% więcej.
Sprawa finansowania bądź współfinansowania kosztów dojazdów do szkół w Poznaniu nie została zamknięta. Obecnie pracujemy nad projektem budżetu na rok 2023 w niezwykle niekorzystnych warunkach finansowych. Jakie będą możliwości tego planu, pokaże projekt.
Tadeusz Czajka
Wójt Gminy Tarnowo Podgórne