Wielu mieszkańców zastanawia się co to za wysoki obiekt w Tarnowie Podgórnym przy ul. Poznańskiej 151, na terenie Hurtowni Elektrotechnicznej ELMAR. Krzysztof Maruszewski (pomysłodawca i inwestor tej budowli) z wykształcenia mgr inż. rolnik mówi, że hurtownia Elmar to tylko biznes, a prawdziwe jego zainteresowanie to przyroda – fauna i flora, gwiazdy i kosmos. Na swojej posesji, w centrum Tarnowa Podgórnego posadził las, na drzewach zamocował budki dla ptaków, skrzynki na owady i domek dla wiewiórek. Szczególnie pokochał ptaki, ostatnio jerzyki.
Pomysł wybudowania dla nich domków zrodził się dwa lata temu. Najpierw Krzysztof Maruszewski wykonał makietę z tektury, później rysunki techniczne, a resztę, jak mówi, ma w głowie. W październiku rozpoczęła się żmudna realizacja projektu, zakończona w grudniu.
Jak wyglądają nowe lokale?
Konstrukcja stoi na 18 metrowym energetycznym słupie strunowym wkopanym 3 metry w ziemię. Na jego szczycie zamocowana jest platforma z ocynkowanej konstrukcji stalowej wystająca 3 metry ponad słup.
Platforma ma kształt sześciokąta. Na niej stoją certyfikowane dla jerzyków budki. Na każdym boku platformy są cztery piętra, po dwa domki na piętrze, razem 48 „lokali”. Scalone zostały w całość w zakładzie stolarskim Marcina Sikory z Tarnowa Podgórnego.
Domki zwieńczone są sześciokątnym skośnym dachem, którego krokwie przykryto oryginalną strzechą wykonana przez firmę z Kaszub. W szczytach sześciokąta umieszczone zostały głośniki, z których będzie płynęła „muzyka” – wabiący śpiew jerzyków. Pod konstrukcją zamontowana jest kamera o kącie obserwacji 360 stopni. Dla zabezpieczenia przed naporem wiatru słup ma 3 odciągi ze stalowych lin zakotwiczonych do 3 wkopanych w ziemię baz o łącznej wadze 6 ton.
Nowi lokatorzy zamieszkają już w kwietniu!
Na czas zimowy, wloty do budek lęgowych są zasłonięte, by nie wprowadzili się tam „dzicy lokatorzy”. W kwietniu, w przeddzień przylotu jerzyków, zasłona ta zostanie zdjęta. Będziemy wówczas wypatrywali z utęsknieniem oczekiwanych gości – podniebnych akrobatów.
Według naszej wiedzy jest to pierwszy tak duży, w oryginalny sposób zamontowany obiekt dla jerzyków w Polsce. Wzbudził już zainteresowanie ornitologów, w tym prof. dr hab. Piotra Tryjanowskiego z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Wierzymy, ze Tarnowo Podgórne stanie się sławne jerzykami i ich unikalnym osiedlem.
O jerzykach więcej…
Jerzyk (Apus apus) jest jednym z najmniejszych występujących w Polsce ptaków. Jego przybliżone wymiary to: długość 20cm, rozpiętość skrzydeł 40cm, masa ciała 35g. Z daleka podobny jest do jaskółki, choć nie są ze sobą spokrewnione. Polska nazwa JERZYKI pochodzi od imienia świętego Jerzego (III wiek), w ikonografii przedstawianego jako rzymskiego żołnierza przebijającego włócznią smoka. Z obserwacji przyjęto, że w dniu jego imienin 23 kwietnia jerzyki wracają z południowej Afryki do Polski. Większą część życia jerzyk spędza w locie. W powietrzu zbiera pożywienie, materiał na gniazdo, pije krople deszczu, kopuluje i śpi szybując z wiatrem na dużej wysokości (do 2,5 km). Ląduje przede wszystkim podczas okresu lęgowego, budując gniazdo i karmiąc pisklęta. Jest jednym z najszybszych ptaków spotykanych w Europie, największe szybkości osiąga w locie grupowym. W pogoni za zdobyczą osiąga prędkość 200 km/h. W Polsce jerzyki spotykane są od końca kwietnia do połowy października, jednak przeważnie przylatują w maju i odlatują w sierpniu. Są sprzymierzeńcem człowieka w walce z owadami, szczególnie uciążliwymi komarami. Najdłuższa odnotowana długość życia u zaobrączkowanego jerzyka to 21 lat.
Autor: Kazimierz Szulc